Einleitung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Kapitell Die Theorie der virtuellen Gesellschaft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 1. 1 Metaphem im Kontext der globalen Vemetzung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 1. 1. 1 Metapher Datenautobahn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 1. 1. 2 Metapher Cyberspace . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 1. 1. 3 Metapher digitale Stadt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 1. 1. 4 Metapher globales Dorf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 1. 1. 5 Metapher virtuelle Gemeinschaft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 1. 1. 6 Vergleichende Betrachtung der Metaphem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 1. 2 Gesellschaftsbegriffe im Zeitalter der Globalisierung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 1. 2. 1 Das Konzept der Infoanationsgesellschaft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 1. 2. 2 Das Konzept der WlSsensgesellschaft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 1. 2. 3 DasKonzept der Multioptionsgesellschaft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 1. 2. 4 Das Konzept der polyzentrischen Gesellschaft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 1. 2. 5 Vergleichende Betrachtung der Gesellschaftsbegriffe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 1. 3 Das Modell der virtuellen Gesellschaft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 1. 3. 1 Phantomologischer Ursprung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 1. 3. 2 Der Begriff des Vtrtuellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 1. 3. 3 Charakteristika der virtuellen Gesellschaft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 1. 4 Resümee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 Kapitel2 Die Technologie der virtuellen Gesellschaft . . . . . . . . . . . . 100 2. 1 Synergetische Effekte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 2. 2 Der modeme Rechner . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 2. 3 Multimedia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113 2. 4 Die globale Vemetzung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 2. 5 Virtual Reality . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 2. 5. 1 Begriffsdefinition Virtual Reality . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 2. 5. 2 Vtrtual Reality als Paradigmenwechsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122 2. 5. 3 VR-Grundtypen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124 2. 5. 4 VR-Technik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 2. 6 Neuroinfoanatik und Neurobionik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134 2. 7 Künsdiche Intelligenz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137 2. 7. 1 Historie der KI-Forschung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138 Inhal tsverzeichnis 6 2. 7. 2 KÜ11sdiche Intelligenz und Virtual Reality . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 2. 8 ResÜlnee . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144 Kapitel3 Die Ökonomie der virtuellen Gesellschaft . . . . . . . . . . . . . . . 147 3. 1 Konzentration lUld Monopolisiemng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
"Kein Stein wird auf dem anderen bleiben", so lautet die Prognose des Heidelberger Soziologen Achim Bühl zu den sozialen Konsequenzen der modernen Informations- und Kommunikationstechnologien. Ein relevanter Teil des menschlichen Lebens werde sich in naher Zukunft im Cyberspace abspielen. Anschaulich und verständlich wird diese These für den Bereich der Arbeit, der Produktion und Distribution von Gütern sowie der Kommunikation belegt. Die zweite Auflage des Werkes ist vollständig überarbeitet und stark erweitert worden. Neu hinzugekommen sind die Kapitel: Sozialstruktur, Geschlechterverhältnis, das Recht sowie das Individuum der virtuellen Gesellschaft. Der Übergang von der Industrie- zur "Informationsgesellschaft" wird nunmehr umfassend illustriert. Überdeutlich werden die Herausforderungen für Politik und Ökonomie, Kultur und Bildung, aber auch für den Alltag des einzelnen Menschen.
Autorentext
Dr. Achim Bühl lehrt empirische Sozialforschung am Institut für Soziologie der Universität Heidelberg
Klappentext
"Kein Stein wird auf dem anderen bleiben", so lautet die Prognose des Heidelberger Soziologen Achim Bühl zu den sozialen Konsequenzen der modernen Informations- und Kommunikationstechnologien. Ein relevanter Teil des menschlichen Lebens werde sich in naher Zukunft im Cyberspace abspielen. Anschaulich und verständlich wird diese These für den Bereich der Arbeit, der Produktion und Distribution von Gütern sowie der Kommunikation belegt. Die zweite Auflage des Werkes ist vollständig überarbeitet und stark erweitert worden. Neu hinzugekommen sind die Kapitel: Sozialstruktur, Geschlechterverhältnis, das Recht sowie das Individuum der virtuellen Gesellschaft. Der Übergang von der Industrie- zur "Informationsgesellschaft" wird nunmehr umfassend illustriert. Überdeutlich werden die Herausforderungen für Politik und Ökonomie, Kultur und Bildung, aber auch für den Alltag des einzelnen Menschen.
Inhalt
1 Die Theorie der virtuellen Gesellschaft.- 1.1 Metaphern im Kontext der globalen Vernetzung.- 1.2 Ge…